Bài phát biều nhân Lễ dựng tượng Hoàng Thái Hậu ở Trung Tâm thờ cúng Mạc Tộc TP.HCM “VƯƠNG TRIỀU MẠC VÀ HOÀNG THÁI HẬU VŨ THỊ NGỌC TOÀN của G.S MẠC- ĐƯỜNG – Phó Chủ Tịch Hội Đồng Mạc Tộc Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Mạc tộc TP. HCM.
Kính thưa THỦY TỔ HỒNG PHÚC ĐẠI VƯƠNG MẠC HIỂN TÍCH.
Kính thưa THÁI TỔ – NHÂN MINH CAO HOÀNG ĐẾ MẠC ĐĂNG
DUNG.
Kính thưa HOÀNG THÁI HẬU VŨ THỊ NGỌC TOÀN
Kính thưa các vị đại biểu, khách quý
Kính thưa bà con dòng họ Mạc tộc,
TỨ BÁCH NIÊN TIỀN CHUNG PHỤC THỦY
TAM THẾ HẬU DỊ NHI ĐỒNG.
Vương triểu Mạc tồn tại trong lịch sử 150 năm liền, trong đó có 65 năm trị vì tại thủ đô Thăng Long của nước Đại Việt xưa. Kinh đô bản triều Dương Kinh Mạc tộc ở làng Cổ Trai, huyện Kiến Thụy,TP.Hải Phòng đã được nhà nước CHXHCN Việt Nam xây dựng lại nguy nga, tráng lệ, giới sử học nước ta và Hội đồng Mạc tộc Việt Nam đã phục hồi danh dự và xác định vương triều Mạc trong thông sử Việt Nam qua các thời đại. Đó là tầm nhìn,là quan điểm lịch sử chính thức của nhân dân và xã hội Việt Nam, của Hội khoa học lịch sử Việt Nam đương đại. Có thể nói, thế kỷ 16 là thể kỷ của nhà Mạc, nơi sản sinh ra những con người đặc biệt như nữ tiến sĩ Nguyễn Thị Duệ, tiến sĩ khoa bảng trong lịch sử Việt Nam, thế kỷ Phật giáo tái phát triển, thế kỷ của đồ gốm của người Việt lan tỏa theo con đường ngoại thương sang tận Thổ Nhi Kỳ, thế kỷ của kiến trúc Đình Chùa không lệ thuộc phương bắc, thế kỷ đầu tiên tên họ, địa chỉ người làm gốm ở Chu Đậu được khắc ghi vào sản phẩm. Đó là thế kỷ của nhà trí thức Nguyễn Bỉnh Khiêm nổi tiếng chăm lo đời sống tinh thần của gia đình viết ra Bạch Vân Gia Huấn Ca, chăm lo nhân cách, đạo đức,lối sống cho tuổi trẻ Việt tộc. Đó là thế kỷ sinh ra hàng trăm tiến sĩ khoa bảng được khắc ghi trên bia đá, sinh ra nhà trí thức ngoại giao Giáp Hải đầy nghị lực và tự tin đối vận với tướng giặc Minh Mao Bá Ôn đang cầm đại quân hàng vạn lính chiến lăm le vượt biên xâm chiếm đất nước. Mao Bá Ôn nhìn vào đám bèo trôi trên sông làm đề cho 2 câu đối : “ Bèo này không rễ,không cánh,không cành.Tuy hợp lại dày, nhưng tan rã cũng nhanh”. Giác Hải – đại diện Thái tổ Mạc Đăng Dung và vương triều Mạc- ôn tồn đáp lại : “ Sóng lớn đến đâu, cũng không phá nổi. Gió bão lớn đến đâu cũng không làm chìm được”
Cho đến nay, trong dân gian ở huyện Kiến Thụy, tp. Hải Phòng còn truyền tụng câu thành ngữ “ Cổ trai đế vương, Trà hương công chúa” nói về Thái tổ- Nhân Minh Cao Hoàng Đế Mạc Đăng Dung có tổ quán và từ đường ở làng Cổ Trai và Hoàng Thái hậu Vũ thị Ngọc Toàn , tồ quán ở làng Trà Hương ( thời vua Minh Mạnh vì kỵ húy nên gọi là Trà Phương), nay còn chùa Trà Phương đang thờ tự Hoàng Thái Hậu mà dân gian gọi là chùa Chè, chùa Vua Bà, chùa Bà Đanh, chùa Thiên Phúc tự ( năm 2007 được nhà nước ta công nhận là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật Quốc Gia). Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toàn được nhân dân địa phương gọi là “Phật sống trần gian, mẫu nghi thiên hạ”, là “Thánh mẫu Mạc triều” chăm lo cuộc sống cho người bất hạnh, neo đơn, giáo dục thiện tâm,nhân ái cho tuổi trẻ. Dân địa phương còn truyền tụng bà là “thiên hương, quốc sắc”,là “Sen hồng ngào ngạt hương thơm, không bằng con gái Trà Phương ghé nhìn” Bà con địa phương còn truyền tụng công lao của bà làm cho đình chùa thờ cúng tổ tiên, Phật tổ được hưng thịnh, bà là người kiến tạo ra “hội minh thề” độc nhất vô nhị trong lịch sử nước ta.Sau khi hoàn tất cúng lễ thần hoàng. Người trưởng tộc mời các quan chức trong làng là người Mạc tộc làm lễ minh thề cho toàn dân chứng giám. Tại đình làng, người ta vun một đống đất cắm lên mô đất một con dao nhọn mài sắt. Các quan chức trong làng đi qua nắm đất một vòng và nói lên lời thề: ai tham của dân, ai lấy của làng thì ngọn dao kia sẽ phóng vào trúng tim”. Lễ hội “Minh Thề” của họ Mạc cũng đã được ghi danh vào di sản hội lễ văn hóa quốc gia.
Theo tư liệu hiện nay, đang lưu tổn ở huyện Kiến Thụy hơn 60 bia đá, câu liễng, nhiều chuyện kể về Hoàng Thái Hậu Vũ Thị Ngọc Toàn chưa có nhiều nhà nghiên cứu quan tâm khai thác. Nếu khai thác hết, chúng ta sẽ có tầm nhìn về vương triều Mạc mới hơn và sát với lịch sử hơn.
“Long Động Văn Chương Quang Nhật Nguyệt
Cổ Trai Đế Nghiệp Tráng Sơn Hà”.
Hôm nay, nhân ngày lễ Thượng tượng Hoàng Thái Hậu Vũ thị Ngọc Toàn tại TRUNG TÂM THỜ CÚNG MẠC TỘC Thành Phố Hồ Chí Minh 15 tháng 6 âm lịch tức ngày 4 tháng 8 năm 2020, xin thay mặt Hội đồng Mạc tộc Việt Nam và BCH Hội đồng Mạc tộc TP.HCM:
Kính chúc quý vị đại biểu, bà con sức khỏe trường tồn và hạnh phúc.
Kính chúc các gia đình Mạc tộc đã có công lao góp công, góp của dựng xây nơi thờ cúng Mạc tộc ở thành phố Hồ Chí Minh, nơi quy tụ tự nguyện của bà con dòng họ Mạc ở phía nam có nhiều an khang, thịnh vượng ./.
